Τετάρτη 15 Σεπτεμβρίου 2021

Ένας ΄Ελληνας στην Αγία Πετρούπολη




Από τη Κριμαία   έως το Αρχάγγελσκ 

 Ρώσοι, Τάταροι και Σουηδοί

Η Ρωσία πριν να γίνει Αυτοκρατορία, σχεδόν μέχρι τα τέλη του 17 αιώνα,  δεν διέθετε διέξοδο στη θάλασσα παρά μόνο στον Αρκτικό Ωκεανό (Αρχάγγελσκ). 
Για την ακρίβεια πριν την εποχή του Μεγάλου Πέτρου δεν διέθετε καν στόλο.  
Η Μαύρη Θάλασσα νότια ελεγχόταν από το Χανάτο της Κριμαίας και τους Οθωμανούς, ενώ τα βαλτικά παράλια, βορειοδυτικά, από τη Σουηδία. 

Όταν η πλήρης εξουσία πέρασε στα χέρια του Πέτρου -1696-.  Εκανε κάτι που δεν είχε ξαναγίνει, κάτι απρόβλεπτο: ανέθεσε τη διακυβέρνηση της χώρας σε έμπιστους του ευγενείς με επικεφαλής τον Φιοντόρ Γιούριεβιτς Ρομοντανόφσκι, ενώ ο ίδιος ταξίδεψε ινκόγκνιτο στη Δυτική Ευρώπη συνοδευόμενος από ολιγομελές επιτελείο.

Το σχέδιο του ήταν να εξασφαλίσει στήριξη από τις ευρωπαϊκές αυλές, ώστε να επιτεθεί κατά του ταταρικού Χανάτου της Κριμαίας και της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας που τον απέκλειαν από την πρόσβαση στη Μεσόγειο. 

Αλλάζει όμως τον αρχικό του στόχο,  όταν βλέπει την απροθυμία των δυτικών...  στέλνει τη συνοδεία του πίσω στη Μόσχα και  αυτός ινκόγνιτο, με ψεύτικο όνομα μένει στη Δύση ! Ερχεται  σε επαφή με τις νεότερες εξελίξεις, σπουδάζει Ναυπηγική στην Ολλανδία, ξέρει ότι χωρίς ένα δυνατό στόλο δεν μπορεί να προχωρήσει στα σχέδια του. Προσθέτοντας   και τη μελέτη του στα "Στρατιωτικά" στην Αυστρία, ολοκληρώνει τον σχεδιασμό για τους φιλόδοξους  στόχους του. 

Η περιπλάνηση του Πέτρου στη Δύση διακόπτεται απότομα το 1698, όταν αναγκάζεται να γυρίσει εσπευσμένα στη Ρωσία για να καταστείλει μία εξέγερση των Στρέλτσι. Επιστρέφοντας όμως φέρνει μαζί του όχι μόνο νέες εικόνες και ιδέες, αλλά και ένα πολυεθνικό επιτελείο συμβούλων από τις χώρες που επισκέφθηκε.

Ένας Έλληνας ανώτατος αξιωματικός του Ρωσικού Βασιλείου κατά τα έτη 1703- 1714 και ήρωας του Μεγάλου Βορείου Πολέμου, είναι κοντά στο Τσάρο ο  Ιωάννης Θεοδοσίου Μπότσης, γνωστότερος ως Ιβάν Φεντοσέγεβιτς Μπότσης (Иван Федосеевич Боцис).

Ο Πέτρος δεν έχει ξεχάσει βέβαια τον αποκλεισμό του από τη θάλασσα και η ανατροπή αυτού.  Είναι  το βασικό μέλημα του  και ο αντικειμενικός σκοπός του Μεγάλου Βορείου Πολέμου το 1700...  Ο στόχος του Πέτρου είναι να διώξει τους Σουηδούς από την ανατολική Βαλτική και να ιδρύσει εκεί τη νέα πρωτεύουσα που συνάμα θα ήταν και το μεγαλύτερο λιμάνι του. 

Ο Μπότσης ήταν ένας από τους λίγους ξένους αξιωματικούς που εντάχθηκαν στο ρωσικό στόλο για «ισόβια υπηρεσία» και χάρη στις ικανότητες και το χαρακτήρα του, ήταν ένας από πιο στενούς συνεργάτες του τσάρου. 

Μάλιστα στο γάμο του τελευταίου με την Αικατερίνη (9 Φεβρουαρίου 1712) κλήθηκε να «παραδώσει» το γαμπρό στη νύφη, αφού οι γονείς του Πέτρου δε ζούσαν. Όταν πέθανε στις 18 Μαΐου 1714, ο Πέτρος κράτησε το σπαθί του φίλου του ως κειμήλιο και συνταξιοδότησε την οικογένειά του.






Για τη ζωή του Ελληνα ήρωα του Μεγάλου Βορείου Πολέμου, μοναδική πηγή είναι τα ρωσικά στρατιωτικά αρχεία. Γεννήθηκε στη Δαλματία σε άγνωστη χρονολογία, αλλά λογικά λίγο μετά το μέσον του 17ου αιώνα. 
Η περιοχή ανήκε τότε στη Γαληνοτάτη Δημοκρατία της Βενετίας και αποτελούσε καταφύγιο για χριστιανούς των Βαλκανίων που ήθελαν να αποφύγουν τον οθωμανικό ζυγό. Για δεκαεπτά χρόνια τον βρίσκουμε να υπηρετεί στον ενετικό στόλο, μέχρι που στρατολογείται από τους Ρώσους το 1702.

Ο Μπότσης προσκαλείται από τον Πέτρο και βέβαια αποδέχεται την πρόσκληση του, ο οποίος φτάνει στη Βαλτική το 1703, αμέσως μετά την κατάληψη των ανατολικών παραλίων της από το ρωσικό στρατό και τη θεμελίωση της Αγίας Πετρούπολης. 

Εγκαθίσταται  στην Κροστάνδη και χρεώνεται τη ναυπήγηση γαλεών, ενός τύπου πλοίου που γνώριζε πολύ καλά από τη θητεία του στους Ενετούς.  Έλαβε το βαθμό του υποναυάρχου (δεύτερος στην ιεραρχία μετά τον αντιναύαρχο Κορνήλιο Κρούις) στον υπό συγκρότηση Στόλο της Βαλτικής, 

Με την επίβλεψή του ο στολίσκος των γαλεών είναι έτοιμος πολύ σύντομα και ο Μπότσης αναλαμβάνει διοικητής του, επιδεικνύοντας σπουδαία κατορθώματα:

Το 1704 - 1705 συνέβαλε αποφασιστικά στην απόκρουση της σουηδικής επίθεσης εναντίον της Αγ. Πετρούπολης.

Το 1708 επιτέθηκε στις φινλανδικές ακτές που τότε ήταν σουηδικό έδαφος, κατέλαβε την πόλη Μπόργκο (Πόρβο στα φινλανδικά) και πυρπόλησε 15 σουηδικά εμπορικά πλοία.

Το χειμώνα του 1710 πέτυχε να ανεφοδιάσει τις ρωσικές δυνάμεις που πολιορκούσαν το Βίμποργκ, κατευθύνοντας ένα στόλο 270 πλοίων μέσα στην παγωμένη θάλασσα.

Στις 10 Αυγούστου 1712, όταν μία δύναμη 14.000 Σουηδών πολιορκούσε την Αγ. Πετρούπολη, ο Μπότσης με 24 πλοία έσπασε το θαλάσσιο αποκλεισμό, επέδραμε κατά των σουηδικών θέσεων και κατέλαβε 6 εχθρικά πλοία.

Το 1713 συμμετείχε στο βομβαρδισμό του Ελσίνκι ως διοικητής της οπισθοφυλακής του στόλου.

Για να συνθέσουμε το πορτραίτο του Ιωάννη Θεοδοσίου Μπότση, γνωστότερο ως Ιβάν Φεντοσέγεβιτς Μπότση (Иван Федосеевич Боцис), συμβουλευθήκαμε: 

wikipediα.org 
Biografija.ru (Ρωσικά)
Rulex.ru (Ρωσικά)
Shiphistory.ru (Ρωσικά)

   ΕΛΕΓΧΟΣ   

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.