Π. Γ. Ματαράγκας, Ένας Διανοούμενος τού 19ου αιώνα, λίγα χρόνια μετά το '21

Ό λόγιος, νομικός και διπλωμάτης Παναγιώτης Ματαράγκας κατήγετο έκ Κεφαλληνίας.
Κατά τήν μεγάλην του έθνους 'Ελληνικήν έπανάστασιν τού 1821 τά μέλη τής οίκογενείας τών Ματαράγκα πολλάκις έδρασαν ήρωϊκώς με αυτοθυσίαν και έθνικήν συνείδησιν. 

Όπως ό ίδιος άφηγείται:
"...διά τού αίματος τού πατρός μου καί τών τεσσάρων άδελφών μου πεσόντων έπί του πεδίου τής μάχης συνετέλεσε ή οικογένειά μου είς τήν άπελευθέρωσιν τής μικράς ταύτης έλληνικής γωνίας. Ό πατήρ μου Γεράσιμος πολεμήσας γενναίως έτραυματίσθη πολλάκις, άπωλέσας είς μάχην τήν άριστεράν του χείρα.
Μέ κίνδυνον τής ζωής του διέσωσεν έκ τής αιχμαλωσίας καί βεβαίου θανάτου τόν συμπολεμιστήν του 'Ανδρεάν Μεταξά, άγωνιστήν τής έλλ. έπαναστάσεως, διπλωμάτην καί πολιτικόν πού ύστερον διετέλεσε πρωθυπουργός τής Έλλάδος στην ταραχώδη περίοδο τών γεγονότων τής 3ης Σεπτεμβρίου του 1843.

Άργότερον τών συνθηκών έπιτρεπόντων ή πατρίς ευγνωμονούσα τόν άγωνιστή πατέρα μου Γεράσιμο, τόν προήγαγε είς λοχαγόν τιμήσας αύτόν μέ τό άργυρούν άριστείον τού 'Αγώνος. Ούτος νυμφευθείς τώ 1833 τήν έκ Πυράρου τής Κεφαλληνίας θυγατέρα τού προμάχου τής 'Ελληνικής έλευθερίας Βασιλείου Μακρή, πολλά έσχε τέκνα, έν οίς καί έμέ τόν Παναγιώτην. Ή μήτηρ μου άτυχώς μαθούσα τών τεσσάρων τέκνων της καί άδελφών μου τόν θάνατον παρεφρόνησεν..."

'Ο Παναγιώτης Ματαράγκας έγεννήθη έν Ναυπλίω, πρωτεύουσα τού νεοσυστάτου Έλληνικού κράτους τώ 1834 καί έσπούδασεν έν Αθήναις. 'Αποπερατώσας τάς νομικάς και φιλολογικάς σπουδάς του διωρίσθη τώ 1858 γραμματεύς τού προξενείου 'Ιωαννίνων. Αύτής τής περιόδου ή στιχουργία είναι καυστικοί, ώς έκ του ιδίου αναφέρονται οί λόγοι στίς σημειώσεις της "Νοσταλγίας" του.  

"Κατά τά 1855 συμφορά βαρεία έπληξε τόν πατρικόν μου οίκον στερηθέντα τόν μόνον προστάτην πολυμελούς οικογενείας, όστις διά τού ίδρώτος τού προσώπου του ώκονόμει τόν άρτον της, άφού προηγουμένως κατά τήν μεγάλιν τού 1821 έπανάστασιν διά τού αίματος του καί τού αίματος τεσσάρων άδελφών του, άπάντων πεσόντων έπί τού πεδίου τής μάχης, συνετέλεσε κατά τό έπ' αυτώ είς τήν άπελευθέρωσιν τής μικράς ταύτης Έλληνικής γωνίας, όπου έπιπεσόντα άπληστα άρπυιών σμήνη καί παραγκωνίσαντα τά τέκνα τών άληθών άγωνιστών ρόφώσιν ώς βδέλλαι τό αίμα τής ταλαίνης πατρίδος, ής έξαντλήσαντες πάντας τούς πόρους ήνάγκασαν αύτήν έν τέλει νά καταφύγη είς βαρέα καί δυσανάλογα δάνεια ίνα κορέση τήν άπληστίαν των."

Έξ 'Ιωαννίνων μετετέθη είς Λάρισαν, έκείθεν είς Κωνσταντινούπολιν καί έπειτα είς Μελίτην. 
'Εκ Μελίτης μετετέθη ώς υποπρόξενος είς Τραπεζούντα όπου και υπηρέτησεν έπιτυχώς άπό τώ 1865. Στή συνέχεια ή πατρίδα τόν προήγαγε είς πρόξενον 'Ιωαννίνων όπου όμως δέν μετέβη ποτέ διά πολιτικούς λόγους.  Άρκετές φορές είχε ένοχλήσει μέσω τών στίχων του άλλά και με την καυστική του κριτική όταν άρθρογραφούσε. 
Ούτως ήναγκάσθη νά παραμείνη έν Τραπεζούντι καθ' όλον τό διάστημα τής κρητικής έπαναστάσεως (1866 – 1869), ένθα κατέλιπεν άρίστην μνήμην. Χάρις είς τό άδάμαστον πύρ τής φιλοπατρίας, τό οποίο έφλεγε τήν έθνικήν ψυχήν του, ο Παναγιώτης είργάσθη έν Τραπεζούντι διά τήν ένίσχυσιν τών Κρητών. 
Κατώρθωσεν ούτω να συλλέξη τό μέγα κατά τήν εποχήν έκείνην ποσόν τών 1200 χρυσών λιρών (1.200.000 δραχμών) καί νά τό άποστείλη είς τήν Έπιτροπήν τού Κρητικού άγώνος. 

Τόσον δέ πολύ ύπέκαυσε τόν πατριωτικόν ζήλον τών Τραπεζουντίων ώστε καί αί γυναίκες προθύμως έδέχθησαν νά προσφέρουν τά κοσμήματα καί τά χρυσά φλωρία τους. 
'Αλλά καί τό φορτίον όλόκληρον άπό όσπρια καί άλευρα παραχωρηθέντα άπό τούς Τραπεζούντιους ό φιλόπατρις υποπρόξενος έφρόντισε νά άποστείλη είς τήν Κρήτην.
Διά τόν ίδιον σκοπόν επεχείρησε καί ταξίδιον μέχρι 'Αργυρουπόλεως, τώ 1868, ύπό τύπον έκδρομής καί έκεί δέ συνέλεξεν έπίσης άρκετόν χρηματικόν ποσόν, 340 λίρας χρυσάς.

Το 1868, άνεκλήθη λόγω διακοπής των έλληνοτουρκικών σχέσεων και παρ' όλη τήν άποκατάστασιν, ή Τραπεζούντα εξακολούθησε, μέχρι το 1872 να στερείται προξενικής παρουσίας. 

Επόμενο ΕΔΩ

______________________________________________________________________________
* Διασωζόμενα ποιήματα από τις Λυρικές Συλλογές του ποιητή, πολιτικά άρθρα της εποχής και άλλες δημοσιεύσεις από την συνεργασία του με τον Έσπερο (1881-1889). Βιβλιοθήκη Α.Π.Θ.

Ακολουθήθηκε η ορθρογραφία κατά το δυνατόν των πρωτοτύπων  -
Έρευνα - Επιμέλεια - Ψηφιακή Αποτύπωση - Κατερίνα Ραπακούλια Ματαράγκα

  ΕΛEΓΧΟΣ